Quốc Phụ và Quốc Sư
Nguồn: Huy Đức– BBC

Báo Tiền Phong đã gỡ vài bức ảnh ‘nhạy cảm’.

Tuy thất vọng trước chương trình Táo quân Giao thừa 2015, nhưng ngay sáng mùng Một Tết, công chúng đã được đền bù khi nhìn thấy những tấm hình chụp “thâm cung” nhà Cựu TBT Nông Đức Mạnh.

Trận cười chưa dứt thì hôm qua, mùng 6 Tết, dân chúng lại mục kích loạt ảnh GS Vũ Khiêu hôn má và cho chữ hoa hậu Kỳ Duyên. Nhưng đừng tưởng truyền thông nhà nước chỉ đóng vai trò mua vui. Các nhà báo lề phải thâm thúy hơn những gì vài facebookers đang chế nhạo.

Lâu nay, giới học thật – căn cứ vào những “tác phẩm” từng xuất bản khi ông còn trẻ – không lạ gì vốn chữ nghĩa của học giả Vũ Khiêu.

Nhưng với công chúng số đông, nếu truyền thông nhà nước không cho chúng ta đọc câu đối sư-Bạo lực-Trọng-Dũng -Mùa xuân-Buồn Vuimà Vũ Khiêu tặng Kỳ Duyên – “Trí như bạch tuyết tâm như ngọc – Vân tưởng y thường hoa tưởng dung” – làm sao biết, GS Vũ Khiêu không những không biết “niêm luật” tối thiểu khi viết câu đối mà còn, phần văn vẻ nhất, lại đạo thơ Lý Bạch (chưa kể về ý, vế đầu tự viết thì tối nghĩa, vế sau của Lý Bạch thì dung tục khi dùng cho tình huống một ông già trăm tuổi tặng cô gái 19 tuổi – Vũ Khiêu cũng đã từng đạo lời Quản Trọng nói về Thúc Nha, thời Đông Chu, khi “khóc” Tướng Giáp).

Một người đã ngồi ở vị trí tột đỉnh quyền lực suốt gần hai thập niên, về mức độ trọc phú, lẽ ra phải khá hơn các đại gia buôn đất

Nhiều người sững sờ khi nhìn thấy Nông Đức Mạnh ngồi trên chiếc ghế tay rồng, trước một hương án “thếp vàng”. Không nói về sự xa hoa. Dân chúng không còn kỳ vọng vào sự thanh liêm của những người như ông.

Nhưng dân chúng, theo lẽ tư duy thông thường, nghĩ, một người đã ngồi ở vị trí tột đỉnh quyền lực suốt gần hai thập niên, về mức độ trọc phú, lẽ ra phải khá hơn các đại gia buôn đất.

Ngoài khía cạnh văn hóa, việc tổng bí thư của một đảng cộng sản khi về hưu tự thửa cho mình một chiếc ghế mô phỏng ngai vàng còn cho thấy, tuy kêu gọi dân chúng làm cách mạng, quét sạch tàn dư phong kiến nhưng trong thẳm sâu, không ai thèm khát tàn dư phong kiến bằng họ – những nông dân có quyền vua chúa.

Có lẽ những chức tước đã kinh qua và những danh hiệu “cao quý nhất” mà Chế độ đã gắn cho GS Vũ Khiêu không những làm công chúng mà chính ông cũng choáng ngợp và tưởng thật.

Khi ngồi trên cái ngai vàng hàng nhái đó để tiếp khách chính thức, có chụp ảnh (có thể còn quay phim), chắc chắn ông Mạnh không nhận ra thân phận của một “hoàng đế cởi truồng”. Nhưng vàng, thau thì không bao giờ lẫn lộn. Khi xuất hiện trước công chúng, những công dân trưởng thành đã chỉ ra sự tồng ngồng của họ.

Sau thất bại của “Táo quân” tưởng không có gì vui. Sau những cuộc cười đau bụng tưởng đã có gì vui. Nhưng đời chẳng có gì vui.

Văn chương như Vũ Khiêu mà biết bao năm qua vẫn được không ít người tôn là “quốc sư”, vẫn được không ít người trông coi đình đền miếu mão mời viết văn bia; Văn hóa như Nông Đức Mạnh mà vẫn có thể làm Chủ tịch Quốc hội tới 9 năm, vẫn làm Tổng bí thư tới 10 năm… thì, đất nước không như thế này mới lạ.

Bài đã được đăng trên Facebook của nhà báo Huy Đức từ Sài Gòn.

-o0o-o0o-o0o-

FW: Phòng tiếp khách của tổng thống và ngai vàng cựu TBT

Cải lương. Rõ ra trọc phú. Xấu hổ thật.

DQ

Phòng tiếp khách của tổng thống Obama và ngai vàng cựu TBT Nông Đức Mạnh …

Nội thất gian phòng tiếp khách của tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama (Nhà Trắng) so với tư dinh của cựu tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam Nông Đức Mạnh.

Nơi tiếp khách của đương kim tổng thống Hoa Kỳ – những kẻ bị cho là đế quốc bóc lột…

…Và gian phòng “đơn sơ” của cựu tổng bí thư CSVN – những vị tự nhận là đày tớ nhân dân

……………………………………………………………………………………………………

Nguồn: BBC- 2015-02-25

Việt Nam: Văn hóa thấp ắt gây ra bạo lực

Các bác sỹ cho rằng phần lớn các ca đánh nhau là do va chạm giao thông hoặc say rượu bia

Trong dịp Tết Nguyên đán, đã có hơn 6.200 người phải nhập viện do đánh nhau, và ít nhất 15 người tử vong, theo Tuổi Trẻ dẫn báo cáo của Bộ Y tế. Phóng viên ảnh Đoàn Bảo Châu gọi đây là con số “khủng khiếp và cho thấy đây là vấn đề nghiêm trọng của xã hội Việt Nam”.

“Tôi tin rằng hàng ngày trong xã hội Việt Nam chúng ta vẫn luôn có những xô xát kiểu như vậy. Có xô xát nhưng người ta không thống kê đấy thôi, và tôi nghĩ con số cũng sẽ rất lớn,” anh nói trong cuộc phỏng vấn với BBC Tiếng Việt hôm 25/02.

Theo phóng viên và cũng là nhà văn, nguyên nhân chính là do nền “giáo dục giáo điều” không mang được những bài học thiết thực của cuộc sống vào trong giảng dạy, không đào tạo cho học sinh các kỹ năng sống.

Tuy nhiên, một nhà nghiên cứu văn hóa học từ Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh lại cho rằng, giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng ứng xử chỉ là cái ngọn, không phải gốc rễ của vấn đề.

Theo Giáo sư Trần Ngọc Thêm, “việc con người trở nên hung bạo hơn là tình trạng chúng ta đã chứng kiến từ nhiều năm nay rồi.”

Trong đó, ba nguyên nhân, bối cảnh chính gây ra tình trạng này là việc phát triển kinh tế thị trường không gắn liền với phát triển văn hóa, pháp luật chưa nghiêm minh và người dân mất lòng tin vào hệ thống pháp quyền dẫn đến việc tự giải quyết những mâu thuẫn riêng; và cách quản lý, thực thi các chính sách văn hóa thiếu hiệu quả.
Ông Thêm phân tích, trong bối cảnh kinh tế thị trường, chủ nghĩa duy vật chất lôi kéo con người, trong khi đó yếu tố tinh thần, yếu tố đạo đức, vai trò của tinh thần đạo đức cũng được nói đến nhiều, nhưng mới chỉ ở mức chính sách, văn kiện mà chưa có biện pháp để chấn chỉnh để đưa vào thực tế.

“Kinh tế, dù là kinh tế thị trường hay kinh tế kiểu gì đi nữa, thì kinh tế và văn hóa phải đi đôi với nhau, sự giàu có phải đi cùng với trí tuệ và bản lĩnh,” Giáo sư Thêm nói.

Tác giả tiểu thuyết Khói cũng cho rằng, văn hóa thấp là một trong những nguyên nhân gây ra bạo lực, do thanh niên ngày càng ít được tiếp xúc với sách vở, nghệ thuật.

Nhưng với giáo sư Thêm, người ta vẫn chưa hiểu thật đầy đủ khái niệm văn hóa. Sách vở chỉ là những biểu hiện của văn hóa, còn giá trị sâu sa hơn đằng sau đó là giá trị tinh thần, mà trên hết, là giá trị con người, giá trị đạo đức, giá trị sống.

“Giá trị con người [ở Việt Nam] đã bị xuống cấp một cách rất nghiêm trọng, cái đó thì mọi người cũng đã đều thấy và các nghị quyết của Trung ương cũng đã khẳng định, thì đấy mới là cái quan trọng, cái văn hóa mà chúng ta cần quan tâm.”

Báo cáo của Bộ Y tế do báo Tuổi Trẻ trích dẫn một trong những nguyên nhân gây xô xát trong dịp từ ngày 27 tháng Chạp tới ngày Mùng 4 Tết là rượu say, tuy nhiên, phóng viên ảnh lại coi rượu chỉ là một chất xúc tác, một kiểu ‘đồng phạm’, và chỉ có phần nào vai trò trong toàn bộ vấn đề.
‘Tự xử’
Người dân tự giải quyết mâu thuẫn vì không còn tin vào hệ thống pháp luật?

Trả lời câu hỏi của BBC hôm 25/02 về việc liệu thói quen ‘tự xử’ của người Việt có phải xuất phát từ cuộc chiến tranh nhân dân, và nay đến thời bình, người dân cũng được khuyến khích, tuyên dương bắt cướp, viện sỹ Trần Ngọc Thêm nói:

“Một trong những nguyên nhân mà sở dĩ Việt Nam thắng được là nhờ sự linh hoạt, sự tham gia của toàn dân. “Nếu như sức sáng tạo tự phát để chống giặc ngoại xâm đó lại tiếp tục duy trì trong thời bình thì rất nguy hiểm, nó sẽ dẫn đến tình trạng vô tổ chức không quản lý được.”

Thêm vào đó, “ranh giới giữa thế nào là tốt, thế nào là xấu, thế nào là được, thế nào là không được thì không có ranh giới cụ thể gì để phân biệt.

“Trên thực tế thì nhiều trường hợp trình báo không mang lại kết quả, thậm chí người trình báo còn phải chịu phiền hà thêm nên mới dẫn đến chuyện tự xử.

Rượu chỉ là đồng phạm, một loại xúc tác làm tăng cường cảm xúc của người ta, không phải nguyên nhân chính dẫn tới các vụ đánh nhau.
Đoàn Bảo Châu, phóng viên ảnh, nhà văn

“Trong vụ trộm chó chẳng hạn, nếu công an làm việc tốt để bảo vệ tài sản của người dân, trong trường hợp này là con chó, và xử lý những kẻ trộm chó một cách thỏa đáng, thì đã không có cảnh cả một làng kéo ra để đánh, để giết kẻ trộm chó dã man như vậy.”

Anh Đoàn Bảo Châu thì phân tích, việc trải qua nhiều lần chiến tranh có thể giúp người Việt Nam có ưu điểm là “trở thành những chiến binh rất tốt”, nhưng có thể đây cũng chính là điều khiến việc sử dụng bạo lực Việt Nam đã trở thành “thói quen”.

Và trong khi phóng viên ảnh cho rằng sẽ còn mất rất nhiều thời gian, công sức và cần có khối lãnh đạo dám nhìn thẳng vào sự thật thì Việt Nam mới có thể cải thiện được văn hóa, Giáo sư Thêm lại lạc quan hơn, ông tin Việt Nam sẽ cải thiện được những giá trị tinh thần trong tương lai.

Một trong những cách giải quyết là xây dựng hệ giá trị định hướng văn hóa, mà các nước Đông Nam Á đã xây dựng được từ nhiều năm nay.

“Công cuộc hội nhập hiện nay, toàn cầu hóa, công nghiệp hóa, đô thị hóa, nhìn chung là được, hay bị chi phối bởi văn hóa phương Tây khá nhiều. Cho nên các quốc gia ở những khu vực càng có nhiều khác biệt so với văn hóa đô thị, văn hóa công nghiệp của phương Tây càng gặp nhiều khó khăn trong việc chuyển đổi hệ giá trị.”

Và điều quan trọng nhất, là phải có được hệ thống pháp luật nghiêm minh, công bằng, khiến người dân tin tưởng, tôn trọng pháp luật, “không dám lờn với pháp luật nữa”. “Thực sự người Việt Nam hoàn toàn không phải đến mức không thay đổi được,” theo Giáo sư Trần Ngọc Thêm.

………………………………………………………………………………………

Trọng Thua Dũng 1 Keo Nữa
Nguồn:Vietbao – 23/02/2015

Vi Anh

Báo Người Cao Tuổi và Tổng Biên Tập tức Chủ Bút Kim Quốc Hoa bị Bộ Thông Tin và Truyền Thông của Nhà Nước trừng phạt quá nặng, coi như đóng cửa tờ báo và cấm chủ bút hành nghề. Phạt tiền 699 triệu 700 ngàn đồng vì nhiều vi phạm, trong đó có việc mở trang báo điện tử nhưng không có giấy phép bị phạt 140 triệu. Rút tên miền coi như đóng cửa báo này trên mạng. Truy tố hình sự chiếu điều 258 của Bộ Luật Hình của VNCS. Rút thẻ báo chí của Tổng Biên Tập Kim Quốc Hoa vì vi phạm đạo đức nghề nghiệp. Chưa đủ, Thông tấn xã Việt Nam còn nói Hội Người Cao Tuổi chủ nhơn, chủ quản, chủ nhiệm tờ báo, Bà Chủ tịch Cù Thị Hậu dã ký quyết định ngưng nhiệm vụ điều hành tờ báo đối với ông Kim Quốc Hoa từ ngày 12/2. Thật là một kiểu chơi “cạn tàu ráo mán” đối với một tờ báo của Đảng Nhà Nước VNCS. Ngần ấy thái độ và hành động giết một tờ báo cho thấy phe nắm Nhà Nước mà người cầm đầu là Thủ Tướng Nguyễn tấn Dũng đã “chơi cạn lán, chơi sát ván” phe nắm Đảng CS cầm đầu là Tổng Bí Thư Nguyễn phú Trọng lại thua Ba Dũng nữa. Thua trong thời gian tang gia của phe nắm Đảng bối rối, Trưởng Ban Nội Chính Nguyễn bá Thanh, con gà ruột của Tổng Trọng do Tổng Trọng từ Đà Nẵng kéo ra Hà nội để xếp lá cà chống Ba Dũng, bị thuốc bằng phóng xạ nguyên tử chết.

Phe Tổng Trọng thua phe Ba Dũng keo này là thua thêm một keo nữa, chỉ trong vòng chưa đầy một tháng. Hồi cuối tuần lễ thứ nhứt sang tuần lễ thứ hai của tháng 1/2015, trong hội nghị Ban Chấp Hành trung ương đảng, phe nắm Nhà Nước thắng, TT Dũng hạng nhứt, cao phiếu tín nhiệm nhứt. Lần đó phe Nhà Nước nhờ sáng kiến dùng con gà blog Chân Dung Quyền Lực đánh xả lán phe Tổng Trọng, trước hội nghị BCH trung ương cho điểm Bộ Chánh trị và Ban Bí Thư Trung Ương Đảng. Phe bên Đảng thua thê thảm. Tổng BT Nguyễn Phú Trọng hạng 8/20 và Phạm Quang Nghị Bí Thư Thành Uỷ Hà nội con gà của phe CS Bắc Việt được Tổ Trong vô nước ứng củ chức TBT Đảng CSVN Khóa XII đứng áp chót, thứ 19/20.

Cũng như kỳ trước năm ngoái Tổng Trọng “hồi mã thương”, tính dùng cú “đà đao” sau khi không hạ được TT Dũng trong đại hội Đảng, phải tuyên bố Đại hội Đảng không kỹ luật Bộ chánh Trị, trong đó có “đồng chí X” ám chỉ TT Dũng. Sau dó Tổng Trong nhờ Quốc Hội Đảng cử dân bầu giành quyền bài trừ tham nhũng từ tay Nhà Nước về cho Đảng. Bây giờ sau khi thua trong hội nghị BCH trung ương, Tổng Trọng tin rằng phe Nhà Nước đã bị Đảng tước quyền bài trừ tham nhũng đem về cho Đảng, nên không còn vũ khí tấn công. Tổng Trọng bèn tung con gà ruột của mình chuyên chống tham nhũng một chiều, tấn công các viên chức Nhà Nước thôi. Y bèn dùng tờ báo Người Cao Tuổi ra tố tham nhũng phe Nhà Nước tơi bời.

Nhưng TT Dũng, con cọp rừng U minh ngập mặn, căn cứ địa của CS Tây Nam bộ hậu thân của Nam kỳ Cộng sản đảng, không phải tay vừa. Ba Dũng sử dụng chiến thuật du kích cũ như khi phản công Nguyễn bá Thanh dùng Uỷ Ban Bài Trừ Tham Nhũng được Tổng Trọng giao cho để tấn công TT Dũng và phe Nhà Nước. Thủ Tướng Dũng dùng Uỷ Ban Thanh Tra của Chánh phủ lúc bấy giờ phản công lại Nguyễn bá Thanh, chứng minh tham ô như con hạm, và từ đó Nguyễn bá Thanh tit ngòi luôn. Bây giờ Ba Dũng cũng dùng Uỷ Ban Thanh Tra Chánh phủ phản công, đánh úp báo Người Cao Tuổi và Tổng Biên Tập Kim quốc Hoa với sự phối hợp ba mặt giáp công của Bộ Thông Tin, Công An và Viện Kiểm soát.

Đánh thần tốc, đánh toàn diện, trong một ngày, ngày thứ Hai: khởi tố hình sự theo điều 258 Luật Hình, đối với ông Kim Quốc Hoa – TBT Báo Người Cao tuổi, công bố kết luận thanh tra, thu hồi tên miền, rút giấy phép, rút thẻ báo chí, phạt hành chánh sạt nghiệp luôn.

Từ lâu báo Người Cao tuổi và Tổng Biên Tập tức Chủ Bút Kim Quốc Hoa là con gà ruột của phe nắm Đảng quyền, do phe CS Bắc Việt “đào bồi” tại Hà nội, từ thời Tổng Bí Thư Lê đức Anh. Vào năm 1990, thời Phạm Thế Duyệt làm Bí thư Thành ủy, ông Kim Quốc Hoa đã từng làm TBT tờ báo Tuổi trẻ Thủ Đô của Thành Đoàn Thanh Niên CS HCM Hà Nội. Theo báo Tiền phong cho biết: “Năm 2008, khi nhận chức Tổng biên tập báo Người Cao tuổi, ông Kim Quốc Hoa được nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu mời đến nhà riêng tâm sự. Từ đó, ông Kim Quốc Hoa chỉ đạo phóng viên đi sâu di sát, khai thác tối đa đề tài về sai phạm đất đai, mà mục tiêu chánh là đấu đá, đánh phá là cán bộ đảng viên phía bên nhà nước.

Về phe đảng, Ông Kim Quốc Hoa thân thiết như anh em một nhà, phe ta với các Ban bên Đảng và đặc biệt là Thành ủy Hà nội vốn là đất kinh châu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Nên báo Người Cao tuổi và Ô. Tổng bí Thư Kim Quốc Hoa theo phe nắm Đảng là do luật tương cận, là điều dễ hiểu. Và phe nắm Đảng này lại là phe giáo điều, bảo thủ như Lê Khả Phiêu, Nguyễn Phú Trọng, Phạm Quang Nghị hiện thời vốn là đồng hương Thanh hóa, cốt lõi của CS Bắc Việt thân TC lâu đời.

Và phe này cũng là phe chống phe CS “Nam kỳ cục”, từ trong Nam bắc tiến ra Hà nội đổi mới kinh tế, làm tiền giỏi, dám chi như Thủ Tướng Võ văn Kiệt và đàn em như Trương tấn Sang, Nguyễn tấn Dũng và lập trường gần gũi với Mỹ.

Lâu nay báo Người Cao Tuổi và TBT Kim Quốc Hoa chống tham nhũng dữ lắm, nhưng chỉ chống tham nhũng của phe Nhà Nước mà thôi. Cũng giống như Tập cận Bình của TC, chống từ con ruồi đến con hổ tham nhưng, nhưng chỉ chống nhưng người tham nhũng của phe phái mà Ông cho là nguy hại cho quyền lực của Ông.

Báo Người Cao Tuổi và TBT Kim Quốc Hoá là tờ báo và người của phe thân TC nên cũng làm theo kiểu của TC. Đã không ít các vị tai to mặt lớn của phe Nhà Nước của TT Dũng chết vì dao to búa lên chống tham nhũng của báo này.

Tiêu biểu và nổi bật như phanh phui, tố cáo vụ biệt thự và nhà đất của cựu Ủy viên trung ương Trần Văn Truyền, khối tài sản của phó Tổng thanh tra Chính phủ Ngô Văn Khánh hay về ông Hoàng Thái Dương, Vụ trưởng Vụ Tổ chức Cán bộ Thanh tra Chính phủ, trường hợp đại biểu Quốc Hội Đặng Thị Hoàng Yến bị bãi miễn, v.v…

Từ đó người ta nghĩ nhiệm vụ do “trên” giao cho báo Người Cao Tuổi và TBT Kim Quốc Hoa này là phanh phui, tố giác những tham ô nhũng lạm của phe Nhà Nước để Uỷ Ban Bài trư Tham Nhũng, Ban Nội Chính có bổi tấn công, đốt cháy phe nắm Nhà Nước mà TT Dũng là người được phiếu tín nhiêm cao nhứt, có nhiều triễn vọng được đại hội Đảng đưa lên làm Tổng Bí Thư.

Phe nắm Đảng thiếu sáng tạo, bắt chước, đi sau phe Nhà Nước, nên bị phản công dỡ không kịp. Nếu blog Chân Dung Quyền Lục nhờ tố giác phe dối đich với TT Dũng mà Ba Dũng được tín nhiệm cao nhứt, thì phe năm Đảng dùng vũ khí cổ điển hơn là báo Ngừơi Cao tuổi lâu nay nổi danh chống tham nhũng tố phe nắm Nhà Nước tham nhũng, thì miếng võ này phe Tổng Trọng nghĩ báo này vừa là báo giấy vừa online nên cao hơn, mạnh hơn nhiều.. Nhưng Ba Dũng nắm quyền hành chánh, nắm ngân sách, nắm chánh phủ, có quyền điều hành chuyện nước việc dân trực tiếp hơn, dùng Uỷ Ban Thanh Tra Chánh phủ, công an truy tố tờ báo và tổng biên tập – “chết không kịp ngáp”.

Đảng CS không thể làm những việc hành chánh, hành pháp này được. Đảng chỉ có thể chỉ đạo chánh trị Nhà Nước. Nhưng nếu Nhà Nước không nghe, không làm, như trong cuộc đấu đá với Đảng, Nhà Nước bộ ngu sao mà làm, thì Đảng bó tay

Việc truy tố tờ báo Người Cao Tuổi và Tổng Biên Tập này cho thấy, báo chí của Đảng Nhà nước đã bị nứt bể nặng. Đằng sau mỗi tờ báo lớn có một đại cán hay đại gia giựt dây. Họ dùng báo như mã tấu để tấn công nhau. Nhà báo viết theo đơn đặt hàng, mạnh yếu, nhiều ít là do phong bì lớn nhỏ. Xì can đan báo chí phanh phui là do phe phái đánh nhau, chớ không phải thông tin, nghi luận báo chí đưa ra cho độc giả nhân đinh như tiêu chuẩn làm báo ở các nước tự do dân chủ./.(Vi Anh)

…………………………………………………………………………………………….

Buồn Vui mùa Xuân
Nguồn:Kính Hòa, phóng viên RFA-2015-02-16

Một người bán tắc chưng Tết ở Hà Nội hôm 13/2/2015
AFP photo

Những nỗi buồn lập lại

Nguyên cái việc hàng trăm hàng ngàn người xếp hàng suốt đêm chờ mua vé xe đò về quê ăn Tết cũng đủ thấy cái Tết đối với mọi người quan trọng nhu thế nào. Phố phường thì hoa hòe hoa sói chăng ngang chăng dọc, mấy nhà trung lưu cũng sửa sang sơn phết lại nhà cửa đón xuân. Lo dọn bàn thờ cúng tổ tiên, lo thu xếp nhà cửa đón khách, nhà nào cũng chộn rộn làm tăng cái nhịp độ “Tết nhất.”

Các nhân viên công tư sở đều hí hởn với món tiền thưởng Tết, cho dù năm nay chưa chắc đã bằng năm ngoái. Cô cậu nào cũng lo cho mình một bộ đồ vía đi chơi xuân. Đủ thứ dự định được đặt ra cho ngày Tết kể cả “dự án cờ bạc.” Trong khi mấy anh dân đen lo túi bụi vì đủ thứ tiền tiêu tết, tiền mua đồ cúng đêm 30, tiền quà biếu đủ thứ “sếp,” tiền lì xì con cháu…
Vẫn còn những con người sống lang thang vất vưởng ngoài lề đường, dưới gầm cầu. Thậm chí có anh mỗi ngày chỉ được ăn một gói mì, mong được ăn một bữa cơm no.

Trên đây là đoạn mô tả không khí Tết trên những nẻo đường Việt nam của blogger Văn Quang trên trang blog của nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh. Cũng trong không khí ấy nhà báo Hoàng Kim trên trang blog Bauxite Vietnam: Giáp ngọc năm buồn, nông dân nuôi con gì trồng cây gì cũng khóc. Trong bài viết này Hoàng Kim mô tả cảnh nông dân đổ sữa, cà chua, dưa hấu,… vì không bán được giá. Nhìn cảnh đó mà so sánh với đoạn mô tả những người không có cái ăn cái mặc của Văn Quang, hẳn độc giả nghĩ rằng đây là một đất nước tư bản nào đấy ở những thế kỷ xa xưa với những cuộc khủng hoảng thừa.

Không đây là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở thế kỷ 21, được lãnh đạo bởi đảng cộng sản, mà mục đích là hạnh phúc cho hai giai cấp cần lao công nhân và nông dân!

Đương nhiên là hiện trạng xã hội ấy không phải là mới xuất hiện trong năm Giáp Ngọ, nó kéo dài đã lâu, nó được những người Việt Nam nhìn thấy, nó được cả những người ngoại quốc trông vào.

Trong tuần qua, các bloggers xôn xao vì một lá thư của một du học sinh người Nhật tại Việt Nam đặt câu hỏi rằng tại sao một đất nước đẹp đẽ và giàu tài nguyên như Việt Nam lại ở trong một tình cảnh chẳng có gì đáng tự hào như thế.

Đáp lời bạn trẻ Nhật Bản, bạn Tiểu Mi giải thích:

“Tôi đang nhìn thấy một thế hệ, họ không còn biết phải tin vào điều gì, thậm chí còn không dám tin vào chính mình. Là một người Việt, khó lắm. Thật vậy sao?”

Cái gì không phải là của mình thì người dân không cảm thấy cần phải gìn giữ.

Nhưng sự mất mát đau lòng nhất trên đất nước chúng tôi là mất văn hóa và không còn nhuệ khí.

Biết làm sao được khi chúng tôi được dạy để trở thành công cụ chứ không được dạy để làm người.

Lớp trẻ chúng tôi đã mất niềm tin và tìm vui trong những trò rẻ tiền trên TV, trên đường phố.

Chúng tôi thiếu một thứ đó là dân chủ và tự do”

Điều thiếu thốn đó được thay thế bằng một thể chế công an trị, như nhà báo Đoan Trang nhận xét bằng một kiểu tu từ khôi hài của đồng bằng Bắc bộ, sau vụ công an can thiệp vào chuyện chai nước có ruồi của công ty Tân Hiệp Phát

Hay nhở, đến giờ nhà cháu mới lại càng hiểu thế nào là xã hội công an trị: Công an bắt người, công an điều tra, công an giám định, ít nữa người ta ra tòa cũng là tòa án của công an xử, sau đấy người ta vô tù thì nhà tù cũng là do công an làm quản giáo, cai tù nốt.

Lĩnh vực công lý trong chế độ công an trị đó được nhà báo Huy Đức nhận xét:

Với cách làm án hiện nay thì ai cũng có thể bị khép vào Điều 258. Dân chủ và tự do thì hoặc là có hoặc là không. Nếu có dân chủ tự do thì có nghĩa là người dân được làm bất cứ điều gì luật không cấm. Một nhà nước đã tự nhận là pháp quyền thì không thể cho phép tồn tại khái niệm “lợi dụng quyền tự do dân chủ” hay “lợi dụng kẽ hở của pháp luật”

Tiến sĩ Nguyễn Đình Cống nhận xét về lá thư của Tiểu Mi:

Bạn Tiểu Mi nhìn thấy sự thiếu tự do dân chủ, thấy 70 năm cộng sản đọa đày, thấy thượng bất chính hạ tắc loạn, thấy ruộng đất bị quốc hữu hóa, thấy được đào tạo thành công cụ, thấy giới trẻ bị lạc lối. Bạn đã có cái nhìn tương đối sâu hơn, rộng hơn, có đề cập đến một số bệnh nhạy cảm từ trong tim óc như sự đọa đày của cộng sản, như thiếu tự do dân chủ.

Ngay tiếp theo bức thư của Tiểu Mi, Bauxite Vietnam lại cho đăng một bức thư khác của một học sinh lớp 12 từ Sài gòn, gửi đến các bậc chức sắc lãnh đạo của nhà nước Việt nam về việc nâng cấp đường sắt. Trong bức thư ấy bạn trẻ nhận xét rằng xã hội bây giờ chẳng khác gì thời thực dân cả. Đương nhiên là cái thời thực dân ấy như thế nào thì bạn trẻ ấy không chứng kiến mà chỉ được những người cộng sản dạy bảo trong trường học.

Tiến sĩ Nguyễn Đình Cống viết tiếp:

Chúng ta cho rằng dân tộc ta khôn ngoan hơn người, đã chọn đúng con đường vinh quang theo chủ thuyết cộng sản, không ngờ đã chọn nhầm đường. Biết chọn nhầm nhưng những người lãnh đạo không muốn sửa vì con đường đó mang lại đặc quyền đặc lợi cho họ.”

Chính Tiến sĩ nguyễn Đình Cống cũng là một trong những người cổ vũ cho việc chuyển thể chế chính trị của Việt nam sang tam quyền phân lập nhằm kiểm soát quyền lực một cách hiệu quả hơn.

Nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Mai tiếp lời về sự lãnh đạo của đảng cộng sản hiện nay.

Một mình một chợ tha hồ buôn bán.

Bán hoa đào dạo ở Hà Nội ngày 13/2/2015. AFP photo

Muốn cho kiểm soát quyền lực thực chất, đúng nghĩa với với bộ máy nhà nước theo cái nghĩa là hệ thống quản trị đất nước và xã hội, thì phải nghiêm túc tuân thủ nguyên lý “tam quyền phân lập”. Đằng này, ban lãnh đạo Đảng quan niệm một cách đơn giản, vì thế mà sai, coi nó “chỉ là sự phân công, phối hợp, và kiểm soát giữa các cơ quan trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp” (nguyên văn phát biểu của ông Vũ Ngọc Hoàng). Giữa “tam quyền phân lập” với cái quan niệm “chỉ là sự phân công…” thì ý nghĩa đã vênh nhau như trời với vực. Không có sự đánh tráo khái niệm nào “tinh xảo” như vậy. Không có tam quyền phân lập, chỉ có đánh tráo khái niệm, thì chỉ có trời mới biết kiểm soát thế nào.

Hãy trả lại quyền của dân.

Lời kêu gọi của nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Mai thực ra đã được hưởng ứng từ nhiều năm nay từ những người đấu tranh cho dân chủ đang phôi thai và lớn lên trong lòng xã hội Việt nam. Tuy nhiên điều đó là không dễ dàng. Trong bài viết mới nhất Dân chủ không tự trên trời rơi xuống, nhà báo Lê Diễn Đức cho rằng vẫn còn khá bi quan cho nền dân chủ Việt nam trong tương lai gần vì những tổ chức dân chủ dân sự ở Việt nam kém tổ chức, và hơn nữa tâm lý của đa số số người dân việt nam, dù chán ghét đảng cộng sản, nhưng thụ động và … không làm gì cả.

Điều nhận xét của nhà báo lâu năm lại trùng hợp với lời bạn trẻ Tiểu Mi là … không còn nhuệ khí!

Còn Giáo sư Nguyễn Hưng Quốc thì sau khi viết về mong ước chế độ độc tài sẽ sụp đổ.

Tôi cũng tin, một mặt, không có ai có thể tiên đoán chính xác những gì sắp xảy ra cho Việt Nam ở tương lai gần, hay nói một cách đơn giản hơn, không ai có thể biết được khi nào chế độ độc tài tại Việt Nam sụp đổ cả; mặt khác, một chế độ độc tài tham nhũng và bất lực như thế nhất định sẽ sụp đổ: dấu hiệu của sự sụp đổ ấy nằm trong sự bất mãn của dân chúng và sự can đảm của những người bất đồng chính kiến.

Ông buồn bã viết tiếp

Chúng ta cũng có thể nói: đối lập với dân chủ không phải là độc tài mà là sự dửng dưng; đối lập với độc lập và chủ quyền trên lãnh thổ không phải là sự xâm lược mà là sự dửng dưng; đối lập với sự phát triển không phải là sự lạc hậu mà là sự dửng dưng.

Bi kịch lịch sử

Sự cầm quyền của đảng cộng sản trên toàn cõi Việt nam, một mặt cho ra đời diện mạo của nước Việt Nam ngày nay, mặt khác nó cũng tạo nên một cộng đồng người Việt tha hương khắp nơi trên thế giới.

Những ngày giáp Tết, trong khoảng thời gian giao thời cả âm lịch và dương lịch, người Việt tiến gần đến một cột mốc lịch sử vô cùng lớn, 40 năm ngày 30 tháng Tư. Bộ phim mới nhất về cuộc chiến Việt nam, Ngày cuối cùng ở Việt nam được mọi người bàn tán. Bạn Vi Trần viết:

Last Days in Vietnam là đối với người Mỹ thôi, với cả triệu người Việt Nam nó chỉ là sự bắt đầu. Tôi không nghĩ là đa số người Việt Nam hải ngoại đã quên, mà chỉ để khoảng ký ức này sâu trong tiềm thức, để có thể sinh tồn trong 40 năm qua…không nghĩ đến không đồng nghĩa với quên lãng…với rất nhiều người, vết thương này vẫn như mới cắt hôm qua…

Blogger Trần Minh Khôi so sánh những ngày lịch sử năm xưa ấy trong chiều kích của cả lịch sử dân tộc:

“Ngày cuối cùng ở Việt Nam” là ngày đầu tiên của một cuộc ra đi bi hùng và vĩ đại, kéo dài mười lăm năm kế tiếp. Hàng trăm ngàn người đã chết trong cuộc ra đi này. Hàng triệu người đã sống sót và trôi dạt đến khắp mọi miền của địa cầu. Không gian sống của người Việt Nam, trong một thế hệ, đã mở rộng ra trên toàn thế giới. Trong suốt chiều dài lịch sử của đất nước này, không có một sự kiện nào lớn hơn, quan trọng hơn, bi hùng hơn.

Và trong những ngày đầu xuân cuối đông, trong không khí giá lạnh của thủ đô Washington của nước Mỹ, vị tân Đại sứ Việt nam nhậm chức. Trong buổi tiệc khoản đãi những vị khách người Việt của mình ở tòa Đại sứ ông Đại sứ nói rằng ông rất chân thành để kết nối với hai triệu đồng bào hải ngoại, mà đại đa số ra đi sau khi đảng cộng sản lên nắm quyền. Có mặt trong buổi tiệc đó, blogger Hiệu Minh viết rằng ông cũng tin lời ngài đại sứ là chân thành như đồng thời ông cũng viết:

Thật ra những người được mời hôm qua là số rất nhỏ so với vài triệu kiều bào sống bên Mỹ. Nếu đến với họ bằng sự chân thành thì tôi tin tự thân nó sẽ lan tỏa mà chẳng cần những mỹ từ.

Lời cuối cho tương lai

Một sự kiện nữa được giới bloggers bàn tán trong những ngày cuối năm này là chuyện báo Người Cao Tuổi, một tờ báo chính thống của đảng cộng sản bị thanh tra vì bởi lý do được cơ quan công an đưa ra là viết sai sự thật. Ông tổng biên tập của tờ báo này đã bị đình chỉ chức vụ chờ điều tra.

Tờ báo này cũng nổi lên trong làng báo Việt nam trong vài năm qua như một nét chấm phá đặc sắc so với toàn cảnh đều đều của mấy trăm tờ báo, cùng được điều hành bởi ban tuyên giáo trung ương. Tuy nhiên blogger Kami lại có nhận xét rằng những vụ chống tham nhũng mà báo này đưa ra đều nhằm vào nhóm của đương kim thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Và ông Tổng Biên Tập lại xuất thân từ thành đoàn Ha Nội, nơi xuất thân của nhiều vị chức sắc của đảng như là Nguyễn Phú Trọng, Phạm Quang Nghị. Tức là tờ báo này thực ra không khác với trang Chân dung quyền lực được cho là ra đời để tấn công các đối thủ của Thủ tướng.

Một nhà quan sát từ bên ngoài là Giáo sư Jonathan London bình luận rằng những vụ việc như Chân dung quyền lực hay Người Cao tuổi là những có liên quan tực tiếp đến sự thay đổi về tự do ngôn luận ở Việt Nam.

Việt Nam có những thể chế riêng của nó và muốn được xem là một nước độc lập, tự do. Thế nhưng, nhìn từ bên ngoài, cách đề cập trường hợp của Người Cao Tuổi sẽ được xem là một quyết định chính trị vội vàng hơn là kết quả của một quá trình công bằng.

Động thái của một nhà nước luôn luôn phản ánh những giá trị đối với những quyền và trách nghiệm của nhà nước đối với dân và dân đối với nhà nước. Trong trường hợp này, một phản ứng “bàn tay sắt” rất dễ thành một một bước lùi. Vì thế, tôi hy vọng phía chính quyền Việt Nam sẽ rất kỹ, coi nó là một cơ hội lịch sử. Những chuyện liên quan đến NCT hay Chân Dung Quyền lực thì rõ rằng là nghiêm trọng. Mặt khác, nếu những tờ báo lớn trong nước và những trang web tin cậy không dám cho đăng bài nào về tham nhũng thì chúng ta mới có lý do để lo.

Cuối cùng thì cũng có một tin vui, dù chưa trọn vẹn, đến với các bloggers là hai bloggers Hồng Lê Thọ và Nguyễn Quang Lập được về với gia đình.

………………………………………………..