Tình Bạn Trong Thơ Du Tử Lê
Trong tác phẩm : « Với Du Tử Lê , đời sống trở nên thơ mộng hơn », tác giả Nguyễn Đức Tùng đã phân tích Tình Bạn của DTL trong chương 3 , nhan đề : « Tình bạn, làm nên bó hoa giữa đời sống khốn cùng . »
Trong một đoạn nhận xét , tác giả Nguyễn-Đức-Tùng đã viết như sau : « Thơ Đường Trung Hoa và thơ cổ Việt-Nam có hai …… đề tài lớn là thiên nhiên và tình bạn . Khoảng năm mươi năm trở lại đây, các nhà thơ ngày càng ít viết về nó . Vì sao ? Nhiều lắm là nỗi buồn nhớ bạn của Huy Cận , man mác , ngậm ngùi , với một chút hoang mang của thời đại lúc bấy giờ , tuy đã bắt đầu biến động nhưng chưa hẳn là nhiễu nhương :
Người ở bên trời , ta ở đây
Chờ mong phương nọ ,ngóng phương này
Tương tư đôi chốn , tình ngàn dặm
Vạn lý sầu lên núi tiếp mây
Nắng đã xế về bên xứ bạn
Chiều mưa trên bãi, nước sông đầy
Trông trời bốn phía không nguôi nhớ,
Dơi động hoàng hôn thấp thoáng bay .
( Vạn Lý Tình – Huy Cận )
So với Huy Cận , tình bạn Du Tử Lê mới hơn, thô ráp và cụ thể hơn , vì thế mà thật hơn :
Ba mươi năm lẻ ai ngờ được
Tao với bay giờ gặp lại đây
Chiến tranh đã dứt nhưng thương tích
Vẫn ở cùng tao , ở với bay
Bay đã kinh qua địa ngục đời
Từng nhìn binh biến giống trò vui
Chiến xa đại bác , bay chơi nổi
Bom ném ngang trời cũng được thôi
Trận mạc ngày xưa còn chẳng ngán
Nhằm nhò chi ít vỉ bia « cua “
Cười khan những buổi đi “chà láng”
Mà lại buồn xo diện “H. O .”
Nốc rượu nguyên đêm chờ được xỉn ,
Ôi mái trường rêu Chu-Văn-An
Nhiều thằng thăng lúc còn hoi sữa
Dăm tên đầu bạc kể hung hăng
Bom đạn ngốn mất thời trai trẻ
Cải tạo khơi khơi năm, mười niên
Ra tù mất vợ , con quay mặt
Cười gượng ra điều ta vẫn …ngon !
( Nhìn Nhau Chợt Thấy Ra Sông Núi –DTL)
– ngưng trích –
Ở một đoạn khác , tác giả Nguyễn-Đức-Tùng đã nhận xét về một bài thơ khác của DTL như sau :
“ Tôi thích nhất là bài thơ anh viết về Phạm Nhuận ( Montreal , Canada ). Sau Tống Biệt Hành của Thâm-Tâm và Hành Phương Nam của Nguyễn-Bính ,tôi chưa thấy bài hành nào có giọng điệu ngân nga, tráng lệ , bi thiết , mà lại hàm chứa cảm xúc cụ thể ,và ngôn ngữ giản dị , trực tiếp và chân thật như vậy :
Ngươi na ký ức về ngang phố
Cất tiếng cười khua rộn núi , sông
Trĩu hai tâm thất mưa năm biển
( riêng biển sau cùng : bạn tứ phương )
Ta với ngươi : tiêu ! biêt xứ này
Đâu cần quá chén mới nghe say
Hớp chung từng hớp đời dung , tục
Dàn dụa quê nhà : mươi ngón tay
Ta biết ngươi quen sống bất cần
Chẳng nghìn tân khách ? – cũng vài trăm
Người xưa bại sản vì mê bạn
Ngươi gớm hơn nhiều !- đợ cả con
Kẻ sĩ từ lâu lặn hết rồi
Ngươi còn/ trơ trọi ? bóng / đêm / thôi
Ai không nín thở qua cầu chứ ?
Ngươi vác hoài cây thập giá đời
Chí cả nong đầy những vỏ không
Ngươi còn cật vấn chi dòng sông ?
Trái tim Quảng Đúc xưa không nát
Ngươi nát từ lâu : một tấm lòng
Thì ngươi Tạ Tốn khi danh, lợi
Xoã tóc khuya / rừng /gió / hú / khan
Quạnh hiu : vết chém sâu ngang , dọc
Ngựa hất bờm : chê hẹp cánh đồng
Áo cơm chuyện nhỏ giờ sao nặng
Đất nước đôi lần cũng nhẹ , tưng
Ồ ! Ta hiểu chứ đời co, cụm
Mọi điều hoá giá , chỉ ngươi không
Hảo hớn ư ? –ngươi . Được mấy người
Lỡ niềng quanh cổ nghiệp tay chơi
Đến như giọt rượu không lưu vết
Sống hết ga . Rồi đi thảnh thơi
Mai này thế kỷ sang trang khác
Chẳng có ai thừa hơi hát ngao
bài ca người vác cây thập giá
Dù , đất còn cho trái ngọt , mù .
(Bài ca người vác thập giá , khai sinh ghi tên, họ :Pham Nhuận )
– ngưng trích –
Dưới đây là những câu hay đoạn thơ khác về tình bạn của Du Tử Lê cũng đã được tác giả phân tích trong chương này :
*Tôi máng hồn trên lối bạn đi
Ngày sau chưa chắc có ai về
Sáng ra hành lý vào phương khác
Nhớ bạn . Bàn tay thẹo ngón khô …
*Gió mưa tôi vẫn về hiên bạn
Chiều hôm ai gọi miết ven sông
Những cây lau dập-bầm-ta-thán
Trông lại , chàm xanh đã nở bông…
*Chúng tôi lớn : sông nghìn năm đứt khúc
Thồ nỗi buồn lên núi . Cột mây chơi
….
Năm mươi tuổi : hai chục năm luân lạc
Những anh hùng , tài tử hoá lem nhem
Đời dẫu nhận hay xua thì cũng vậy
Chúng tôi buồn hơn núi thọ tang sông …
…
Năm mươi tuổi : chúng tôi không tuổi trẻ
Thiếu quê hương : phế bỏ võ công mình …
*Nhớ lại trong đêm nay
nửa đời qua thoáng chốc
bạn bè như lá cây
rụng giữa mùa rất biếc …
*Thương bạn gối đầu dăm quyển sách
Tấm lòng chân thật chẳng ai mua .
– hết trích –
Đọc hết chương 3 này , nói về Tình Bạn của Du Tử Lê , tôi nhận thấy , lần đầu tiên , một tác giả đã phân tích một nét đăc biệt trong thơ Du Tử Lê: Tình Bạn . Bằng con mắt của một bác sĩ phân tâm hoc , tác giả Nguyễn-Đức-Tùng đã tổng hợp , phân tích từng chi tiết , từng góc cạnh của đề tài .
Hồi còn học Trung học , tôi có đọc ở đâu đó một câu , đại ý nói rằng : một người chỉ có được một hạnh phúc tròn-đầy , vẹn toàn khi người đó – ngoài tình yêu lứa đôi / gia đình – có cả Tình Bạn nữa . Trong cuộc sống với rất nhiều “ bầm dập “ , chắc hẳn DTL đã được Tình Bạn chia xẻ , che chở và an ủi rất nhiều .
Cali 11-2009
Nhã Nhạc
- 1."Văn Tế Thập Loại Chúng Sinh" (Nguyễn Du)2."Cươp lộc"(NĐ/basam)-
- 1.Nhà van Dương Nghiêm Mậu(DTL)2.Dương Nghiễm Mậu và tự truyện ..(NTV)
- 1.Nhạc sĩ Lê Hựu Hà-t.t và hết(DTL)2.Tô Thùy Yên,..tiếng thơ lớn..(DTL)
- 1.Nhà văn Lê Xuyên-Bài 4 và hết(DTL) 2.Tuổi thanh xuân bị đánh cắp-3.'Hãy xiên miếng thịt heo..'
- 1.Nhà văn Lê Xuyên- Bài 1,2,3(DTL)*-2.'Tôi và bệnh ung thư' (VB)
- 1-Chúc Têt(NN)2.Xuân cảnh-Trần Nhân Tông(ĐPNN)3.Một chùm thơ xuân-4.Kịch thơ Hoàng Cầm và tôi..(DTL)
- 1.Lục Bát Du Tử Lê từ cội nguồn Ca dao(TT Miên)2.Thơ T.T.Miên-3.Thơ N.H.Phương&Kim Tuấn-4.Khi người về(DTL)5.Lục bát yêu thương-
- 1.Du Tử Lê:'Phác họa 20 năm Văn học'(VB)2.Phạm Duy,nhạc xây tình người(QG)3.Kết quả cuộc thi "Tác phẩm đầu tay"/2014
- 1.Tác phẩm 'Giỏ Hoa Thời Mới Lớn' của DTL-2.Triển lãm tranh Du Tử Lê tại Atlanta-3.Tác phẩm thứ 60 của Du Tử Lê-
- Cây Xương Rồng Nguyễn-Hữu-Đang