Tình Bạn Trong Thơ Du Tử Lê (Nhã Nhạc)

Tình   Bạn   Trong  Thơ  Du  Tử  Lê
Trong  tác  phẩm : «  Với Du  Tử  Lê ,  đời  sống  trở  nên  thơ  mộng  hơn », tác giả  Nguyễn  Đức  Tùng   đã  phân  tích  Tình  Bạn  của  DTL  trong  chương  3 , nhan đề   :  « Tình bạn, làm  nên  bó  hoa  giữa  đời  sống  khốn cùng . »
Trong  một  đoạn  nhận  xét , tác  giả  Nguyễn-Đức-Tùng đã  viết  như  sau : « Thơ Đường  Trung  Hoa  và  thơ  cổ  Việt-Nam  có  hai …… đề  tài  lớn  là  thiên  nhiên  và  tình  bạn  . Khoảng năm  mươi  năm  trở  lại  đây, các  nhà   thơ  ngày  càng  ít  viết  về  nó  . Vì  sao ?  Nhiều  lắm  là  nỗi  buồn  nhớ  bạn  của  Huy Cận , man  mác , ngậm  ngùi , với  một  chút  hoang  mang của thời  đại  lúc  bấy  giờ , tuy  đã  bắt  đầu  biến  động  nhưng  chưa  hẳn  là  nhiễu  nhương :
Người  ở  bên  trời , ta  ở  đây
Chờ  mong  phương  nọ ,ngóng  phương  này
Tương   tư  đôi  chốn , tình  ngàn  dặm
Vạn lý  sầu  lên  núi  tiếp  mây
Nắng  đã   xế  về  bên  xứ  bạn
Chiều   mưa  trên  bãi, nước  sông  đầy
Trông  trời  bốn  phía không  nguôi  nhớ,
Dơi  động  hoàng  hôn  thấp  thoáng  bay .
( Vạn Lý  Tình – Huy  Cận )
So  với  Huy  Cận , tình  bạn Du Tử Lê mới  hơn,  thô  ráp  và  cụ  thể  hơn ,  vì  thế  mà  thật  hơn :
Ba mươi năm lẻ ai ngờ  được
Tao với  bay  giờ  gặp  lại  đây
Chiến  tranh  đã  dứt  nhưng  thương  tích
Vẫn  ở   cùng  tao , ở  với  bay
Bay  đã  kinh  qua  địa  ngục  đời
Từng  nhìn  binh  biến  giống  trò  vui
Chiến  xa  đại  bác , bay  chơi  nổi
Bom  ném  ngang  trời  cũng  được  thôi
Trận  mạc  ngày  xưa  còn  chẳng  ngán
Nhằm  nhò  chi  ít  vỉ  bia  «  cua “
Cười  khan  những  buổi  đi “chà láng”
Mà  lại  buồn  xo  diện “H. O .”
Nốc  rượu  nguyên  đêm  chờ   được  xỉn ,
Ôi  mái  trường  rêu  Chu-Văn-An
Nhiều  thằng  thăng  lúc  còn  hoi  sữa
Dăm  tên  đầu  bạc  kể  hung  hăng
Bom  đạn  ngốn  mất  thời  trai  trẻ
Cải  tạo  khơi  khơi  năm, mười  niên
Ra  tù  mất  vợ , con  quay  mặt
Cười  gượng  ra  điều  ta  vẫn  …ngon !
( Nhìn  Nhau  Chợt  Thấy Ra  Sông  Núi –DTL)
– ngưng trích –
Ở  một  đoạn  khác , tác  giả  Nguyễn-Đức-Tùng  đã  nhận  xét  về một bài thơ  khác  của  DTL  như  sau :
“ Tôi  thích  nhất là  bài  thơ  anh  viết  về Phạm  Nhuận  ( Montreal , Canada ). Sau  Tống Biệt  Hành  của   Thâm-Tâm và  Hành  Phương  Nam  của  Nguyễn-Bính ,tôi  chưa  thấy  bài  hành  nào  có  giọng  điệu  ngân  nga, tráng  lệ  , bi  thiết , mà  lại  hàm chứa  cảm  xúc  cụ  thể ,và  ngôn  ngữ  giản  dị , trực  tiếp và  chân  thật  như  vậy :
Ngươi na ký ức  về  ngang  phố
Cất  tiếng  cười  khua  rộn  núi , sông
Trĩu  hai  tâm  thất  mưa  năm  biển
( riêng  biển  sau  cùng :  bạn  tứ  phương )
Ta với  ngươi : tiêu ! biêt  xứ  này
Đâu  cần  quá  chén  mới  nghe  say
Hớp  chung  từng  hớp  đời  dung , tục
Dàn  dụa  quê nhà :  mươi  ngón  tay
Ta  biết  ngươi  quen  sống  bất  cần
Chẳng  nghìn  tân  khách ? – cũng  vài  trăm
Người  xưa  bại  sản  vì  mê  bạn
Ngươi  gớm  hơn  nhiều !- đợ  cả  con
Kẻ  sĩ  từ  lâu  lặn  hết  rồi
Ngươi  còn/ trơ trọi ? bóng / đêm / thôi
Ai  không  nín  thở  qua  cầu  chứ ?
Ngươi  vác  hoài  cây  thập  giá  đời
Chí  cả  nong  đầy  những vỏ không
Ngươi  còn  cật  vấn  chi  dòng  sông ?
Trái  tim  Quảng  Đúc xưa  không  nát
Ngươi  nát  từ  lâu :  một  tấm  lòng
Thì  ngươi  Tạ  Tốn  khi  danh,  lợi
Xoã  tóc  khuya / rừng /gió / hú / khan
Quạnh  hiu :  vết  chém  sâu   ngang , dọc
Ngựa  hất  bờm : chê  hẹp  cánh   đồng
Áo  cơm  chuyện  nhỏ  giờ  sao  nặng
Đất  nước  đôi  lần  cũng  nhẹ , tưng
Ồ ! Ta  hiểu  chứ   đời co,  cụm
Mọi  điều  hoá  giá , chỉ  ngươi  không
Hảo  hớn  ư ? –ngươi . Được  mấy  người
Lỡ  niềng  quanh  cổ  nghiệp  tay  chơi
Đến  như  giọt  rượu  không  lưu  vết
Sống  hết  ga . Rồi  đi  thảnh  thơi
Mai này  thế  kỷ  sang  trang  khác
Chẳng  có  ai  thừa  hơi  hát  ngao
bài  ca  người  vác  cây  thập  giá
Dù , đất  còn  cho  trái ngọt , mù .
(Bài ca người  vác  thập  giá , khai  sinh ghi  tên, họ :Pham Nhuận )
– ngưng  trích –
Dưới  đây  là  những  câu hay  đoạn  thơ  khác  về  tình  bạn  của  Du Tử  Lê  cũng  đã  được  tác giả   phân  tích  trong  chương  này :
*Tôi  máng  hồn   trên  lối  bạn  đi
Ngày  sau  chưa  chắc  có  ai  về
Sáng  ra  hành  lý  vào  phương  khác
Nhớ  bạn . Bàn  tay  thẹo  ngón  khô …
*Gió  mưa  tôi  vẫn  về  hiên  bạn
Chiều  hôm  ai  gọi  miết  ven  sông
Những  cây  lau  dập-bầm-ta-thán
Trông  lại , chàm  xanh  đã  nở  bông…
*Chúng  tôi  lớn : sông  nghìn  năm  đứt  khúc
Thồ  nỗi  buồn  lên  núi . Cột  mây  chơi
….
Năm  mươi  tuổi : hai chục  năm  luân  lạc
Những  anh  hùng  ,  tài tử  hoá  lem  nhem
Đời  dẫu  nhận  hay  xua  thì  cũng  vậy
Chúng  tôi  buồn  hơn  núi  thọ  tang  sông …

Năm  mươi  tuổi : chúng  tôi  không  tuổi  trẻ
Thiếu  quê  hương : phế  bỏ  võ  công  mình …
*Nhớ  lại  trong  đêm  nay
nửa  đời qua  thoáng  chốc
bạn  bè  như  lá  cây
rụng  giữa  mùa  rất   biếc …
*Thương  bạn gối  đầu  dăm  quyển  sách
Tấm  lòng  chân  thật  chẳng  ai  mua .
– hết  trích –
Đọc  hết  chương  3  này  ,  nói  về  Tình  Bạn  của  Du  Tử  Lê  ,  tôi  nhận  thấy , lần  đầu  tiên  , một  tác  giả  đã  phân  tích  một  nét  đăc  biệt  trong  thơ    Du  Tử  Lê:  Tình  Bạn . Bằng   con  mắt  của  một  bác  sĩ  phân   tâm  hoc , tác  giả  Nguyễn-Đức-Tùng  đã  tổng  hợp  ,  phân  tích  từng  chi  tiết  , từng  góc  cạnh  của  đề  tài .
Hồi  còn  học  Trung  học , tôi  có  đọc  ở  đâu  đó  một  câu  ,  đại  ý  nói  rằng  :  một  người chỉ  có  được  một  hạnh  phúc  tròn-đầy ,  vẹn  toàn  khi  người  đó  –  ngoài  tình  yêu  lứa  đôi /  gia  đình – có  cả  Tình  Bạn  nữa  . Trong  cuộc  sống  với  rất  nhiều  “  bầm  dập “ ,  chắc  hẳn  DTL  đã  được  Tình  Bạn  chia  xẻ  ,  che  chở  và  an  ủi  rất  nhiều  .
Cali  11-2009
Nhã  Nhạc

Add a Comment

Your email address will not be published.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Web
Analytics